تعارض، انواع و پیامدهایش
این بحث خیلی کاربردی است و هر روز در زندگی با آن درگیر هستیم
توضیح و راهنمایی
واژه تعارض یا Conflict در لغت بهمعانی دعوا، ستیزه، کشمکش، مشاجره و مجادله، تضاد و تعارض، اختلاف و ناسازگاری آمده است.[1]
تعارض (conflict) منازعه ای است ذهنی که از برخورد انگیزه ها، تکانه ها و یا تقاضاها و سائق های متضاد به وجود می آید.
خصوصیات تضاد اخلاقی
1- تعارض وقتی به وجود می آید که فرد از انواع مختلف اصول یا ارزش ها تبعیت نماید.
2- تعارض وقتی است که فرد درک های متفاوتی از اصول و ارزش ها داشته باشد.
3- تعارض وقتی است که فرد به بیش از چند ارزش و اصل پایبند بوده و در ضمن مخالف پایبندی و برتری و تقدم یکی از آنهاست.
4- تعارض وقتی به وجود می آید که خود فرد به چیزی که می گوید معتقد نباشد.
5- تعارض کیفیت تصمیم گیری شخص را تحت تأثیر قرار می دهد؛ تصمیم گیری منطقی و جستجوی فعال اطلاعات و درک بی طرفانه آن را از فرد سلب می کند.
6- تعارض ها از عمده ترین خواستگاه های استرس هستند و می توانند بسیار ناکام کننده باشند . اما نکته جالب در مورد آنها این است که در بیشتر مواقع باعث رشد انسان می شوند . به خاطر همین است که گروهی از روانشناسان، مانند اریک اریکسون، مراحل عمر افراد را بر مبنای همین تعارض ها دسته بندی کرده اند و لازمه رشدیافتگی فرد را حل موفقیت آمیز آنها می دانند .
طبقه بندی موقعیت های تعارض زا
موقعیت های تعارض زا به سه صورت تعارض گرایش– گرایش، گریز- گریز، گرایش– گریز، تقسیم بندی می شود.
الف) گرایش ـ گرایش: در این تعارض، فرد باید دست کم از بین دو راه مساعد و خوشایند یکی را انتخاب کند.
مثال:
هم میل به خواب داریم و هم می خواهیم با دوستانمان چت کنیم.
هم گرایش به رشد عرفانی داریم هم از به ارتباط با نامحرم و دیدن تصاویر جنسی کشش داریم
هم دوست داریم در مسابقه برنده شویم و هم راحت طلب هستیم.
هم دوست داریم از یاران امام زمان باشیم هم طالب لذت های آنی هستیم
ب) گرایش ـ گریز:در این تعارض، فرد مجبور است به چیزی رضایت دهد که هم پیامدهای خوشایند و هم پیام های ناخوشایند دارد.اینتعارض سخت ترین نوع تعارض است و معمولا دیرتر از دو نوع دیگر حل می شود .
مثال
از سویی میل داریم با جنس مخالف خوش و بش کنیم از سویی میل به دوری از قهر خداوند داریم.
از سویی گرایش میل به ازدواج داریم ولی به خاطر خانم بودن نمی توانیم در خواست ازدواج به مرد مطلوب خود بدهیم
ج) گریز ـ گریز:در این نوع تعارض، فرد دست کم از بین دو موقعیت ناخوشایند یکی را انتخاب می کند و هر انتخاب او به نتیجه گیری های منفی منجر می گردد.
مثال
-دو همکار نامحرم کار با نامحرم را نمی پسندند ولی به خاطر شرایط آموزش یا دستور مدیر مجبورند با هم همکاری کنند - به دلیل مسائل شرعی میل به داشتن دوست از جنس مخالف ندارد از سویی هم اگر دوست انتخاب نکند انگ امل بودن و اعتماد به نفس نداشتن می خورد.
پیامدهای تعارض
وقتی تعارض وجود ندارد، حالت هیجان – تفکر و فیزیولوژی ما در سطح بهنجار و متعادل است. از طرف دیگر تعارض ها حالت هیجانی را آشفته می کنند، به فعالیت شناختی آسیب می رسانند و ممکن است تعادل حیاتی بدن را مختل نمایند. پس می توان گفت که اختلال های بالقوه تعارض شامل اختلال های هیجانی، شناختی و فیزیولوژیکی است.
اختلال هیجانی تعارض به صورت دودلی، اضطراب، زودرنجی، خشم و افسردگی و احساس گناه است.
تعارض علاوه بر این که در تهییچ پذیری تأثیر دارد اختلال شناختی نیز تولید می کند. تحت شرایط تعارض زا، الگوی تفکر ِ شخص اغلب آشفته می شود و کاهش حافظه و … به وجود می آید.
«تعارض» کیفیت تصمیم گیری شخص را تحت تأثیر قرار می دهد؛ تصمیم گیری منطقی و جستجوی فعال اطلاعات و درک بی طرفانه آن را از فرد سلب می کند.
روش های سازگاری با تعارض یا حل تعارض کدام اند؟
کلمات کلیدی: